Районная олимпиада по физике 2016, 9 класс, теоретический тур

Есеп №1. Массасы

$M$ тіреуіште салмақсыз стержень бекітілген, стержень бойымен массасы

$m$ шарик сырғи алады. Стержень маңында орала отырып, бір ұшынан тіреуіштің төменгі нүктесіне, екінші ұшынан шарикке қатаңдығы

$k$ серіппе бекітілген және ол барлық уақытта вертикаль қалпын сақтап тұрады. Шариктің үстінен баса отырып, серіппені бастапқы

$x_0$ шамасына ығыстырады, және тыныштық күйінен босатады. Тіреуіш секіріс жасайтын

$x_0$ шамасының минимальді мәнін табыңыз. Еркін түсу үдеуі

$g$ тең. (5 ұпай)

комментарий/решение

Есеп №2. ЭҚК

$U_0=1,3$ В болатын батарейкаға, суретте келтірілген көпір түріндегі электрлік тізбек қосылған. Тізбектегі үш вольтметр өзара тең, сондай-ақ екі миллиамперметр де өзара тең болып табылады. Батарейканы идеал деп есептеңіз. Вольтметр кедергісі, миллиамперметр кедергісінен артық. Егер миллиамперметр көрсеткіштері

$3$ есе ерекшеленетін болса, онда әрбір вольтметрдің көрсеткіштерін анықтаңыз. (5 ұпай)

комментарий/решение

Есеп №3. Жерден

$1,5$ м биіктікте орналасқан, қимасы

$20$ см

$^2$ болатын брандспойт ұшынан,

$15$ м/с жылдамдықпен су ағыны атқылайды. Егер су ағынының қисықтық радиусының ең аз мәні

$h$ болатын болса, онда ауада ілініп тұрған су массасын табыңыз. Ауа кедергісін ескермеңіз. Еркін түсу үдеуінің мәнін

$10$ м/с

$^2$ деп алыңыз. (5 ұпай)
комментарий/решение

Есеп №4. Диаметрі

$D=2$ см жұқа жинағыш линзаның фокустық арақашықтығы

$F_1=10$ см. Оның оптикалық осінің бойымен диаметрі

$d=1$ см дөңгелек тесік бұрғылап теседі де оған фокустық арақашықтығы

$F_2=20$ см шашыратқыш линза қояды. Линзалардың бас оптикалық осінде, олардан

$F_2=20$ см қашықтықта нүктелік жарық көзі орналасқан, ал линзалардың ар жағында

$\text{Э}$ экран орын ауыстыра алады. Экрандағы жарық дағының

$D_{\min}$ минимальді өлшемін анықтаңыз. (5 ұпай)
комментарий/решение